Zwichnięcie stawu barkowego
Utrata kontaktu powierzchni stawowych nazywana jest zwichnięciem. W stawie ramiennym 30% następstw urazów to właśnie zwichnięcia. Częstość ich występowania wynosi 1,7% całej populacji. Uszkodzenie 4-5 razy częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet. U osób młodych zwichnięciu towarzyszy zwykle oderwanie obrąbka panewki w jej części przednio-dolnej. Od nazwiska autora pierwszego opisu nazywane jest ono uszkodzeniem Bankarta. U osób starszych dodatkowo bywa skojarzone z zerwaniem stożka rotatorów.
Każde pierwsze zwichnięcie należy jak najszybciej nastawić i zabezpieczyć odpowiednim unieruchomieniem do czasu wygojenia skutków przemieszczenia. Nawrót zwichnięcia, który pokazuje trwałość uszkodzenia obrąbka i niestabilność stawu jest wskazaniem do leczenia operacyjnego. Kolejne epizody mogą powiększać wtórne zmiany w postaci uszkodzeń części kostnej panewki i powierzchni stawowej głowy kości ramiennej (uszkodzenie Hill-Sachs).
Celem operacji jest przywrócenie prawidłowych warunków anatomicznych. Polega ono na nastawieniu, czyli repozycji przemieszczonego obrąbka w naturalne położenie i przymocowaniu do kości panewki łopatki.
Usprawnianie
Przez 6 tygodni chory utrzymuje operowaną kończynę w wysokiej jakości ortezie typu Gilchrist.
Usprawnianie w pierwszych 3 tygodniach polega na ćwiczeniach łokcia, nadgarstka i ręki. Od 4 tygodnia rozpoczyna się stopniowane ćwiczenia. Po 6 tygodniach zdejmuje się opatrunek Gilchrista i wdraża kolejne etapy usprawniania. Powrót do zajęć sportowych jest możliwy zależnie od ich rodzaju po 6-12 miesiącach.
Uszkodzenie stawu barkowo-obojczykowego
Staw barkowo-obojczykowy utworzony jest przez powierzchnie stawowe końca barkowego obojczyka i wyrostka barkowego łopatki. Staw ten jest zabezpieczony przez więzadła barkowo-obojczykowe, które bardzo często ulegają naciągnięciu podczas upadku z próba podparcia na ręce, a które może być przyczyną bólu w obrębie stawu barkowego utrzymujący się przez bardzo długi czas po samym urazie i zależny od wykonywanej czynności.
Dwa inne więzadła które odgrywają istotną rolę w funkcjonowaniu tego kompleksu i które mogą ulegać naciągnięciu, naderwaniu podczas urazu to więzadło kruczo-obojczykowe (coraco-clavikulare CC) i kruczo-barkowe (coraco-acromiale)
ryc.1 Zwichnięty staw O-B.
Co jest przyczyną uszkodzenia
Do najczęstszych przyczyn uszkodzenia dochodzi podczas upadku na bark, łokieć lub na rękę z jednoczesną próbą podparcia w celu zamortyzowania upadku.
Objawy
- ból w obrębie stawu barkowego (segment unerwienia C4)
- obrzęk w okolicy stawu z bolesnością w czasie palpacji
- ból na końcu zakresu ruchu zgięcia, rotacji zewnętrznej i wewnętrznej
- ból podczas unoszenia ramienia powyżej 90 stopni
Uszkodzenie stawu barkowo-obojczykowego możemy sklasyfikować wg scali Rockwood:
1 stopień - małe naciągnięcie więzadłowe bardzo dobrze reagujące w terapii na masaż poprzeczny (deep massage friction)
2 stopień - częściowe naderwanie więzadeł
3 stopień - zerwanie więzadła barkowo-obojczykowego
4 stopień - związany z tylnym przemieszczeniem obojczyka
5 stopień - związane z górnym przemieszczeniem obojczyka i zwiększeniem przestrzeni pomiędzy obojczykiem i wyrostkiem barkowym
6 stopień - pełne zerwanie kompleksu więzadłowego AC i CC z przemieszczeniem obojczyka w dół.
Jak może pomóc terapeuta ?
Przy naciągnięciu więzadeł bardzo pomocny i likwidujący ból (nawet forma przewlekła) jest masaż poprzeczny (deep massage friction), zastosowanie tapingu w celu stabilizacji, mobilizacja stawu w celu utrzymania prawidłowego zakresu ruchu zgodnego z wzorcem ruchowym dla kończyny górnej, wzmocnienie mięśni osłabionych i rozciągnięcie przykurczonych.
Poważne uszkodzenia tego stawu wymaga kontaktu z ortopedą chirurgiem.
Pamiętaj!!! Jeżeli kiedyś zdarzył Ci się upadek na rękę i cały czas odczuwasz nieprzyjemny męczący ból w ramieniu skontaktuj się z fizjoterapeutą który może zlikwidować ból i polepszyć funkcję Twojego barku.
Sprawdź też: